Diziler programlama dillerinde benzer veri tipleri tutmak için tercih edilir. Python, listede klasik dizilere çok benzese de çok farklı veri türlerini aynı listede tutulmasına olanak sağlar. Bu bölüm liste üzerinde yapılan işlemlere sunar.
7.3.1. Listedeki verilere erişim
Listedeki verilere indeks değerleri üzerinden ulaşabiliriz. Index değerimiz liste sınırları içinde olmalıdır. Ayrıca, Python birden fazla veriye ulaşmamıza olanak sağlar. Örneğin,
|
1 2 3 4 5 6 7 8 |
list1 = ['physics', 'chemistry', 1997, 2000] list2 = [1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ] print(list1) print("list1[0]: ", list1[0]) print("list1[1]: ", list2[1]) print("list2[1:5]: ", list2[1:5]) #print("list1[9]:", list2[9]) #index out of range hatası alınır. print("list1[-2]: ", list1[-2]) |
|
1 2 3 4 5 |
['physics', 'chemistry', 1997, 2000] list1[0]: physics list1[1]: 2 list2[1:5]: [2, 3, 4, 5] list1[-2]: 1997 |
Python listede negatif index’e olanak sağlar. Negative index olduğunda dizi son elemandan geri doğru sayılır.
7.3.2. Listede veri güncelleme
Liste üzerinde mevcut bir veri günceleyebilir veya yeni bir veri ekleyebiliriz. Veri güncellemek için index ile güncellenecek pozisyona ulaşılır ve atama işlemi ile güncelleme yapılır. Veri eklemek için append() metodu kullanılabilir. Örneğin,
|
1 2 3 4 5 6 |
list1 = ['physics', 'chemistry', 1997, 2000] print("Mevcut veri index 2 : ") print(list1[2]) list1[2] = 2001; #güncelleme satırı print("Yeni veri index 2 : ") print(list1[2]) |
|
1 2 3 4 |
Mevcut veri index 2 : 1997 Yeni veri index 2 : 2001 |
7.3.3. Listeden veri silme
Listeden veri silmek için del() veya remove() metodu kullanılabilir. Aşağıda del() için basit bir örnek vardır.
|
1 2 3 4 |
print(list1) del list1[2]; print("Silmeden sonra: ") print(list1) |
|
1 2 3 |
['physics', 'chemistry', 2001, 2000] Silmeden sonra: ['physics', 'chemistry', 2000] |
7.3.4. Liste üzerine işlemler
Listelerde katarlara kullanılan işlemler kullanılabilir. Örneğin,
| Python kodu | Sonuç | Tanım |
|---|---|---|
| len([1, 2, 3]) | 3 | Uzunluk |
| [1, 2, 3] + [4, 5, 6] | [1, 2, 3, 4, 5, 6] | Birleştirme |
| [‘Hi!’] * 4 | [‘Hi!’, ‘Hi!’, ‘Hi!’, ‘Hi!’] | Tekrarlama |
| 3 in [1, 2, 3] | True | Üyelik |
| for x in [1, 2, 3]: print x | 1 2 3 | Iterasyon |
7.3.4. Temel fonksiyon ve metotlar
Bu bölüm, liste içi kullanılan temel fonksiyon ve metotları ayrılmıştır.
| Fonksiyon | Tanımı |
|---|---|
| len(list) | Listedeki öğe sayısı verir. |
| max(list) | Listedeki maksimum değeri verir. |
| min(list) | Listedeki minimum değeri verir. |
| list(seq) | Bir tuple’yi listeye çevirir. |
Metotlar,
| Metot | Tanımı |
|---|---|
| list.append(obj) | listeye bir object(nesne) ekler |
| list.count(obj) | Bir nesnenin listede kaç defa tekrarladığını hesaplar. |
| list.extend(seq) | Listeye yeni bir dizi ekler. |
| list.index(obj) | Listede bir nesnenin ilk index bilgisini döndürür. |
| list.insert(index, obj) | Belirli bir indekse ekleme yapar |
| list.pop(obj=list[-1]) | Listeden bir nesneyi çıkarır ve değerini döndürür. Son elemanı çıkarmak için list[-1] notasyonu kullanılabilir. |
| list.remove(obj) | Listeden nesneyi çıkarır. |
| list.reverse | Listeyi tersine çevirir. |
| list.sort([func]) | Listeyi nesneleri sıralar. Eğer verilirse func özelliği farklı sıralamalar yapılabilir. |
|
1 2 3 4 5 6 7 8 9 |
aList = ['xyz', 'zara', 'abc', 'xyz']; print("Count - 123 : ", aList.count(123)) print("Count - zara : ", aList.count('zara')) print("Count - xyz : ", aList.count('xyz')) print("List(Sıralamadan önce) : ", aList) aList.sort() print("List(Sıralamadan sonra) : ", aList) |
|
1 2 3 4 5 |
Count - 123 : 0 Count - zara : 1 Count - xyz : 2 List(Sıralamadan önce) : ['xyz', 'zara', 'abc', 'xyz'] List(Sıralamadan sonra) : ['abc', 'xyz', 'xyz', 'zara'] |